Κώστας Καββαθάς

		Επίκαιρα/1970-1974

		Πού ξεφύτρωσαν τόσοι ειδικοί; ( 05-11-1971 )

Τεύχος 169

Έχουμε την εντύπωση ότι το θέμα της οδικής ασφαλείας άρχισε να ολισθαίνη επικίνδυνα. Τα ατυχήματα των τελευταίων ημερών δημιούργησαν μια χιονοστιβάδα αντιδράσεων, προτάσεων, λύσεων και δεν ξέρουμε τι άλλο, από ανθρώπους που κατά τα φαινόμενα δεν έχουν πιάσει ποτέ τιμόνι στα χέρια τους.

Διαβάζουμε και μας σηκώνεται η τρίχα με την άγνοια, με το πόσο επιπόλαια αντιμετωπίζεται το θέμα, με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να «εξηγηθή» γιατί σκοτωνόμαστε στους δρόμους.

Νομίζουμε λοιπόν ότι πρέπει να πάρουμε για μια ακόμα φορά, μια θέση, ίσως λίγο πιο αυστηρή αυτή τη φορά. Γιατί, δεν αποκλείεται να παρασυρθή το ευρύ κοινό σε εσφαλμένες εντυπώσεις, οι οποίες δεν πρόκειται να κάνουν καλό σε κανέναν και το κυριότερο δεν πρόκειται να μειώσουν τα ατυχήματα.

Ένα άρθρο που μας διασκέδασε πολύ δημοσιεύτηκε σε αθηναϊκή εφημερίδα, με τίτλο «Δολοφόνοι στην άσφαλτο». Οι προθέσεις του συναδέλφου, άγιες. Θέλει να προσφέρη κι αυτός κάτι στον κοινό σκοπό που δεν είναι άλλος απ’ την… σωτηρία του σύγχρονου ανθρώπου απ’ τον μεγάλο δυνάστη του, το Αυτοκίνητο.

Οι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιεί όμως και τα επιχειρήματά του είναι σαθροί και εκτός πραγματικότητος.

Πραγματικότης ή όχι;

Δεν είναι δυνατόν να παραθέσω τους χαρακτηρισμούς αυτούς, γιατί δεν θα έφθαναν ούτε 10 σελίδες των «Ε». Θα προσπαθήσω μόνο να απαντήσω με μια σειρά από ερωτήσεις προς τον νέο μας ειδικό επί της ασφαλείας.

Είναι ή όχι πραγματικότης ότι το αυτοκίνητο αποτελεί το κύριο μέσο κινήσεως ανθρώπων και εμπορευμάτων στη Γη;

Είναι ή όχι πραγματικότης το ότι, αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει κανένα άλλο μέσο κινήσεως για τον απλό άνθρωπο;

Είναι ή όχι πραγματικότης το ότι, εφ’ όσον οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα, πρέπει να κινούνται με ταχύτητες μεγαλύτερες από τις ταχύτητες των αλόγων που χρησιμοποιούσαν τον Μεσαίωνα;

Είναι ή όχι πραγματικότης το ότι στους 100 οδηγούς οι 80 δεν έχουν μαύρη ιδέα για το τι ακριβώς συμβαίνει κάτω απ’ τις λαμαρίνες που καλύπτουν τα μηχανικά μέρη των αυτοκινήτων τους;

Είναι ή όχι γεγονός το ότι οι «εξετάσεις» που δίνουμε για να πάρουμε το «δίπλωμα» είναι μόνο θεωρητικές και δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε μόλις βγούμε στους δρόμους;

Είναι ή όχι γεγονός αναμφισβήτητο ότι αυτή τη στιγμή που κυκλοφορούν στους δρόμους μας «προσεκτικοί» οδηγοί, που εκτός από την – αμφισβητήσιμη- προσοχή τους, δεν έχουν κανένα άλλο προσόν πίσω απ’ το βολάν ενός αυτοκινήτου;

Είναι ή όχι τραγική πραγματικότης το ότι από τους 100 ανθρώπους που δίνουν εξετάσεις στον Χολαργό για να πάρουν το δίπλωμα οι 97 «κόβονται» σαν ανίκανοι;

Είναι αλήθεια ότι από τους εκπαιδευτάς που υπάρχουν οι περισσότεροι γνωρίζουν άριστα τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα σήματα και τον τρόπο του παρκαρίσματος ή της όπισθεν, αλλά σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει ή κι αν γνωρίζει δεν διδάσκει, αληθινή οδήγηση; Ποιος εκπαιδευτής έχει διδάξει τους μαθητάς του να φρενάρουν π.χ. σε μια στροφή στον βρεγμένο δρόμο ή ποιος τους έχει δώσει να καταλάβουν τι διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στα διάφορα ελαστικά, στις διάφορες αναρτήσεις, τα διάφορα φρένα που υπάρχουν στην αγορά.

Είναι ή δεν είναι αλήθεια ότι τα σήματα δεν είναι αρκετά για να προλάβουν ένα ατύχημα που προέρχεται από αδεξιότητα του οδηγού;

Είναι ή δεν είναι αλήθεια το ότι, τουλάχιστον τα 90% των ατυχημάτων στη χώρα μας, προέρχονται από αδεξιότητα; Και είναι ή δεν είναι γεγονός το ότι αδεξιότης είναι να κινήσαι με 130 χιλιόμετρα σ’ ένα δρόμο που είναι επικίνδυνος για 40 και αδεξιότης, της χειρότερης μάλιστα μορφής, το να κινήσαι με 40 σ’ ένα δρόμο που πρέπει να κινήσαι με 140;

Προκαλούμε τους διάφορους προφήτες να μας απαντήσουν σ’ αυτές τις ερωτήσεις. Μία- μία και με συγκεκριμένα παραδείγματα και στοιχεία και όχι με φροϋδικούς ακροβατισμούς για το πώς τοπ αυτοκίνητο που οδηγεί ο καθένας μας μοιάζει με τον οδηγό του και ότι οι σχεδιασταί προσπαθούν να σχεδιάσουν έτσι τις καροσσερί ώστε να δίνουν την εντύπωση πως… έχουν δόντια (!) και πως είναι τα μηχανικά τέρατα της αποκαλύψεως.

Υπάρχουν απαντήσεις

Ας μας απαντήσουν με ποίο δικαίωμα ο καθένας μας μπορεί να αποκτήση το … δικαίωμα να οδηγή ένα σώμα 1500 κιλών με ταχύτητα από 5 έως 205 χιλιόμετρα την ώρα, χωρίς να ξέρη καλά- καλά ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ;

Ας μας απαντήσουν, οι ίδιοι κύριοι, με ποια λογική φθάνουν στο συμπέρασμα ότι οι ταχύτητες πρέπει να μειωθούν στα 70 για να μην γίνονται ατυχήματα;

Μήπως έχουν την εντύπωση ότι θα μπορέσουν να κουμαντάρουν την ασχετοσύνη με 70 χιλιόμετρα; Ή μήπως βρίσκονται στα σύννεφα και πιστεύουν ότι μια μετωπική σύγκρουση- απ’ αυτές που μας συνήθισαν οι «οικογενειάρχες» τις τελευταίες μέρες- δεν θα είναι θανατηφόρος αν γίνη, ΟΧΙ ΜΕ 70, αλλά με 50 χιλιόμετρα την ώρα…

Μήπως πιστεύουν ότι ο κόσμος έφθασε στον 20^ο αιώνα, στο 1972, για να ξαναγυρίση στους ημιόνους; Κι αν το πιστεύουν αυτό, γιατί δεν βγαίνουν να πουν ανοιχτά ότι πρέπει όλοι να ξανανεβούμε στους ημιόνους και να ξεχάσουμε τα δισεκατομμύρια που ξοδεύτηκαν για να γίνουν οι δρόμοι και τα δισεκατομμύρια που ξοδεύονται για να κατασκευαστούν και ν’ αγοραστούν τ’ αυτοκίνητα.

Που βασίζονται όταν λένε ότι τα 70 χιλιόμετρα θα μας σώσουν απ’ το θάνατο; Μήπως στις στατιστικές των άλλων χωρών; Μήπως έχουν καμιά στατιστική που να λέη ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΞΑΣΤΕΡΑ ότι τα όρια μείωσαν τα δυστυχήματα; Απ’ ό,τι γνωρίζουμε, και γνωρίζουμε πολλά για το θέμα, ακόμα προσπαθούν στην Αγγλία να καταλάβουν αν το όριο μείωσε ή αύξησε τα δυστυχήματα στους δρόμους. Και δεν αναφερόμαστε καν στην Αμερική, γιατί εκεί, όπως λένε και οι προφήτες μας, σκοτώνεται ένας άνθρωπος κάθε 10 λεπτά και στην Αμερική υπάρχουν όρια και υπάρχει και μια αστυνόμευση που δεν την έχουν δει οι Ευρωπαίοι ούτε στ’ όνειρό τους και που ελπίζουν να μην την δουν ποτέ.

Όλο και περισσότεροι επιφανείς Αμερικανοί επιστήμονες άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι το μυστικό βρίσκεται στον ίδιο τον οδηγό και καθημερινά ξεφυτρώνουν σχολές υψηλής οδηγήσεως, στις οποίες διδάσκουν οδηγοί αγώνων και επιστήμονες των Πανεπιστημίων. Κι αυτό, γιατί οι οδηγοί αγώνων δεν «σνομπάρονται» όπως σνομπάρονται εδώ, αλλά καλούνται στον Λευκό Οίκο απ’ τον πρόεδρο Νίξον και το Αμερικανικό έθνος ακούει απ’ τα χείλη του Προέδρου του ότι οι άνθρωποι αυτοί αντιπροσωπεύουν κάτι που αξίζει στη χώρα αυτή… Πρώτον, γιατί ξέρουν ν’ αγωνίζονται και δεύτερον, γιατί προσφέρουν θετικό έργο στις σύγχρονες κοινωνίες με τις γνώσεις που αποκτούν στις πίστες και που μεταφέρουν στους απλούς οδηγούς.

Εμείς πιστεύουμε…

Προκαλούμε λοιπόν τους ειδικούς της μιας νυκτός να μας απαντήσουν πού υπάρχει ανακολουθία στις ερωτήσεις μας και στις προτάσεις μας. Κι αν δεν έχουν- όπως φαίνεται, μάλλον δεν έχουν- διαβάσει τις προτάσεις μας θα τις επαναλάβουμε για μια ακόμα φορά. Πιστεύουμε λοιπόν ότι αν πρόκειται να γίνη κάτι για τα δυστυχήματα θα πρέπει πρώτα να ασχοληθούμε με την εκπαίδευση των οδηγών. Θα πρέπει να τους μάθουμε τι είναι και πως λειτουργεί ένα αυτοκίνητο. Τη θεωρία, κύριοι, όπως κάνουν και στην έρημη την αεροπορία, όπου κάτι παραπάνω ξέρουν. Θεωρία αναρτήσεων, κινητήρων, οδηγήσεως, ελαστικών, υλικών τριβής, τα πάντα. Κι αφού μάθουν θεωρία να επακολουθήση η πράξη. Οδήγηση πλάι σε πραγματικούς οδηγούς. Πλάι σε οδηγούς αγώνων, ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΠΛΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΑΓΩΝΩΝ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΚΑΤΙ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΗ ΠΕΙΡΑ των ανθρώπων αυτών. Κι όταν έλθη η στιγμή να δώσουν εξετάσεις, να δώσουν πραγματικές εξετάσεις, με εμπόδια, με λάδια, με νερά, με στροφές, με ανηφόρες και κατηφόρες, με κινδύνους τεχνητούς που θα παρουσιάζονται ξαφνικά εμπρός τους.

Ζητάμε πολλά, μας έγραψε κάποτε κάποιος κύριος. Και συμπλήρωσε ότι τα ζητάμε για «να μπορούμε να τρέχουμε στους δρόμους όσο θέλουμε». Απαντούμε* αν θέλουμε να τρέξουμε, μπορούμε να το κάνουμε με ή χωρίς όρια. Ο καθένας μπορεί να το κάνη, αν βρή έναν έρημο δρόμο ή αν λάβη μέρος σ’ έναν αγώνα ταχύτητος. Ο κύριος κάνει τραγικό λάθος που προέρχεται από κάποιο σύμπλεγμα που τον κατατρέχει ίσως, όταν πιάνει το τιμόνι. Δεν ζητάμε πολλά. Ζητάμε να γίνη και στο αυτοκίνητο ό,τι γίνεται στην αεροπορία, γιατί τ’ αυτοκίνητα έγιναν πολλά, γιατί σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον και γιατί θέλουμε να δούμε να μειώνεται αυτός ο αριθμός το ταχύτερο δυνατόν.

Αν εμείς οι ίδιοι που «ζητάμε πολλά»κριθούμε ανίκανοι, θα παρκάρουμε τ’ αυτοκίνητά μας και θα πάμε με τα πόδια ή με ποδήλατο γιατί, το ξαναλέμε, τ’ αυτοκίνητα έγιναν πολλά, οι συνθήκες δύσκολες και μόνο οι καλοί πρέπει να κυκλοφορούν στους δρόμους.

Ξέρουμε ότι είναι ένα μεγάλο σχέδιο και ότι χρειάζεται χρήμα και όρεξη για να γίνη…

Είναι όμως ένα λογικό σχέδιο που θα φέρη άμεσα αποτελέσματα και θα κάνη τους δρόμους ασφαλέστερους για όλους μας.

Εκτός πάλι, αν οι προφήτες μας έχουν καμιά καλύτερη πρόταση.

Κώστας Καβαθάς

'Αλλα 'Αρθρα