Σαν παλιός «εξωτερικατζής» (συντάκτης εξωτερικού δελτίου για τους μη γνωρίζοντες) συντηρώ ένα είδος διαστροφής που, όπως ένα-δύο άλλα μου κουσούρια, θα με συνοδεύσει μέχρι τις πύλες του Άδη στις πηγές του Αχέροντα. Δε ξεχνιέται εύκολα το ψάξιμο στους ρόλους των (τότε) τέλεξ μη τύχει και χάσεις την είδηση και γίνεις ρεζίλι των σκυλιών στη σύσκεψη των 8, στους (ανάμεσα σε άλλους) Ελένη Βλάχου, Θόδωρο Καρζή, Σπύρο Κομίνη, Πητ Κωσταντέα, Κώστα Μπετινάκη και τόσους άλλους που, οι παρουσίες τους ξεθώριασαν με το χρόνο. Ούτε το ευλαβικά αρχειοθετημένο αρχείο του Foreign Report και του Foreign Affairs ξεχνιέται αλλά, πολύ περισσότερο η ευλαβική προσπάθεια εκείνης της γενιάς των δημοσιογράφων, να ψάχνουν μέσα και πίσω απ’ τις γραμμές, να συνδέουν και αξιολογούν τις ειδήσεις και να γράφουν αυτό που πραγματικά συμβαίνει και όχι εκείνο που επέβαλαν οι πολιτικές της (κάθε) εποχής. Η θητεία στο «εξωτερικό» τελείωσε το ‘95 (07.00 περιοδικό, 18.00 εφημερίδα, 2 το πρωί στο σπίτι για περισσότερα από 20 χρόνια) αλλά όχι το ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν πρώτα στη περιοχή μας και μετά στο κόσμο. Κι’ αυτό γιατί, πολλά από τα όσα συνέβησαν το τελευταίο καιρό (διάλυση Γιουγκοσλαβίας, ίδρυση προτεκτοράτων, «Μακεδονία» των Σκοπίων, εισβολές στο Κουβέιτ, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, ίσως στο Ιράν, μπορεί και στη ...Τουρκία είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του ’70, ίσως και πριν. Αν κάποιος συνάδελφος έχει σήμερα το πάθος μπορεί εύκολα να διακρίνει τα όσα θα συμβούν στο μέλλον και είναι κρίμα που οι, κάθε λογής ιθύνοντες, δε χρησιμοποιούν τη πείρα και τις γνώσεις καλών «εξωτερικατζήδων». Αν αυτό που αποκαλούμαι «γλώσσα του σώματος» σημαίνει κάτι θα έλεγα πως, τα τελευταία χρόνια, η ελληνική εξωτερική πολιτική μου θυμίζει το ζεϊμπέκικο του Γιώργου. Αντί να χορεύεται με αργές, αποφασιστικές, λιτές, μη επιδεχόμενες αντίρρησης κινήσεις (ως πιστεύω οφείλεται) θυμίζει αίγα σε οίστρο. ;Eνα άτσαλο, ασυντόνιστο, αντιφατικό, αλλά, πάνω απ’ όλα αντιαισθητικό χοροπηδητό στο ρυθμό των κλαπατσίμπαλων του γρατζουνάει η μπάντα των Keaton και Rosetti. Πάντα πίστευα ότι, όπως το βαρύ ζεϊμπέκικο για το Νίκο (Κοεμτζή) έτσι και η εξωτερική πολιτική «χορεύεται», το πολύ σε εμβαδόν ενός τετραγωνικού μέτρου. Όταν ο χορευτής βγει απ’ κύκλο είναι προτιμότερο να πιάσει δουλειά σε τσίρκο. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα της ελληνικής πραγματικότητας, είναι η πολιτική μας απέναντι στη «φίλη και σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ», Τουρκία. Δεν θα πάω πίσω στην «εθνοσωτήριο» και το πραξικόπημα εναντίον του Μακάριου, που δώρισε στα καρντάσια το μισό νησί. Θα θυμίσω μόνο ότι ο πηδηχτός χορός άρχισε με άσματα όπως το «Δεν διεκδικούμε και δεν παραδίδουμε σπιθαμή -εθνικού εδάφους», «Βυθίσατε το Χόρα», «Αυτή η νύχτα -των Ιμίων- μένει), συνεχίστηκε με το «ξεφάντωμα» με τον αδελφό Τζεμ, το «Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική» και έκλεισε με το «Τραγούδι της Κουμπαριάς». Μόλις τα Keaton των Βρυξελών κατάλαβαν (εντελώς) ότι αν εγγράψουν 70 εκατομμύρια νέα μέλη στο club συγγράφουν και τη διαθήκη της Γηραιάς (και ξεκούτας;) Ηπείρου, η ελληνική εξωτερική πολιτική έκανε στροφή 165 μοιρών και δε ξέρει αν πρέπει να χορέψει ζεϊμπέκικο ή rap. Και καλά οι πρωταγωνιστές. Αυτοί χορευτές γεννήθηκαν χορευτές θα πεθάνουν. Ο λαός; Που πήγε ο λαός; Γίνεται συζήτηση στη Βουλή για τα ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό, τα Σκόπια, τις σχέσεις με την ΕΕ ή τις ΗΠΑ και κανείς «δε δίνει μία». Και γιατί να δίνει όταν, οι συζητήσεις ανάμεσα στους αρχηγούς των δύο μεγάλων κομμάτων, που μαζί συγκεντρώνουν την ψήφο του 90% του ελληνικού λάου δεν προσφέρουν τίποτε. Ο ένας λεει πως «έχει μία άλλη πολιτική» (χωρίς να την αποκαλύπτει) και ο άλλος απαντάει ότι «δεν έχει δικαίωμα δια να ομιλεί». Αν εξαιρέσω τις αναγκαίες κορόνες που δικαιολογούν την ύπαρξή τους οι συζητήσεις ορίζονται από τα pop μουσική που μεταδίδουν οι Βρυξέλες. Αντί για προτάσεις δράσης, ακούμε κατηγορίες για το ποιος είναι περισσότερο ή λιγότερο ενδοτικός στις έξωθεν πιέσεις. Τη στιγμή που το σχέδιο για τη μετατροπή της νότιας Βαλκανικής σε ένα «σετ» αυστηρά ελεγχόμενων προτεκτοράτων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, τη στιγμή που στο Ιράκ ψηφίζεται ο διαμελισμός της Τουρκίας (τι άλλο είναι το σύνταγμα των ανδρείκελων της Βαγδάτης που προτείνουν ομοσπονδοποιήσει της χώρας άρα ανεξάρτητο Κουρδιστάν άρα τριχοτόμηση της Τουρκίας γιατί, αν κάποιο κομμάτι της μπει στην Ε.Ε. αυτό θα είναι το ευρωπαϊκό και να το θυμηθείτε όταν έλθει η στιγμή. Και επειδή με τίποτα η Τουρκία δεν θα χάσει τα πετρέλαια της Μοσούλης και του Κιρκούρκ θα δείτε πως, αν το ιρακινό «σύνταγμα» ψηφιστεί ένα νέο πολεμικό μέτωπο θα ανοίξει στο νότο καθώς οι δυνάμεις της Άγκυρας θα βαδίσουν και τα αμερικανά θα αντιδράσουν. Και η Ελλάς; Ω, η πτωχή πλην τίμια Ελλάς ομφαλοσκοπεί ανάμεσα στο ωράριο των υπεραγορών και τις διακοπές της Πάρις Χίλτον ζώντας στο δικό της μοναχικό κόσμο. Φαίνεται να παρασύρεται έρμαιο των εξελίξεων προσπαθώντας να ακολουθήσει το ρυθμό του ζεϊμπέκικου που μοιάζει να βγαίνει από χαλασμένο πικ απ. Ακόμη όμως και τις ελάχιστες φορές που κάτι γίνεται, πρόκειται για αντίδραση στο τι κάνουν οι άλλοι, χωρίς ίχνος δικής μας πρωτοβουλίας. Ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει για την χώρα μας. Και, όπως γράφουμε σε πρόσφατο ρεπορτάζ στο περιοδικό «ΠΤΗΣΗ& Διάστημα» μπορεί, σε έναν ψυχροπολεμικό κόσμο δύο διαστάσεων, τα περιθώρια πρωτοβουλιών να ήταν περιορισμένα και οι όποιες απώλειες να μην ήταν τόσο σημαντικές. Σήμερα όμως όπου οι σχέσεις και τα συμφέροντα των χωρών είναι πολυδιάστατα και περνούν μέσα από πολλαπλά επίπεδα πρωτοβουλιών και δράσεων, η αγκύλωσή μας σε έναν κόσμο που έχει προ πολλού περάσει στο παρελθόν είναι ένα αδιέξοδο αν όχι και συνειδητή αυτοκτονία. Για τη περίπτωση που κάποιοι πουν ότι, τα παραπάνω αναδίδουν ένα άρωμα «εθνικισμού» παραθέτω μερικά στοιχεία από το περιοδικό «ΠΤΗΣΗ &Διάστημα» με τη βοήθεια του οποίου γράφτηκε το παρόν. Από το 1985 μέχρι το 2004, έτος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, ο αριθμός των παραβιάσεων των κανόνων εθνικής κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών έχει διπλασιασθεί, ο αριθμός των παραβιάσεων του Εθνικού Εναέριου Χώρου έχει τριπλασιαστεί, ο αριθμός των τουρκικών οπλισμένων αεροσκαφών είχε αυξηθεί κατά 22 φορές και ο αριθμός των εμπλοκών έχει υπερτετραπλασιαστεί! Αν μάλιστα υπολογίσουμε τις σχέσεις αυτές για τα έτη 2002 και 2003 τα ποσοστά αύξησης είναι πολλαπλάσια των προαναφερθέντων. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η Τουρκία καταβάλλει, από τις αρχές του 2005, «φιλότιμη» προσπάθεια ώστε η δραστηριότητα της να προσεγγίσει τα επίπεδα του 2002-2003. Και ας σκεφθεί κανείς ότι το 2005 είναι η χρονιά όπου κρίνεται σε μεγάλο βαθμό η ευρωπαϊκή προοπτική της και ότι ελληνικό βέτο θα τίναζε την όλη διαδικασία στον αέρα! Ακόμη και αν ισχύει η θεωρία περί μη επιθυμίας της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αξιοπρόσεκτη η αντιμετώπιση από αυτή του ζητήματος που προεξοφλεί την ελληνική στάση. Αν, γράφουμε στη «ΠΤΗΣΗ» «...σκοπός της ακολουθούμενης πολιτικής είναι η σταδιακή μετάβαση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων σε ένα άλλο επίπεδο και η επίλυση των όποιων διαφορών μέσα από διάλογο και διαπραγμάτευση τότε είναι προφανές ότι τα τελευταία 30 χρόνια στην πράξη δεν έχουμε καταφέρει τίποτε» Αν ο ενδόμυχος, και προφανώς μη δημοσιοποιούμενος σκοπός της ακολουθούμενης πολιτικής είναι ο κατευνασμός της Τουρκίας, η εξέταση των στοιχείων αποδεικνύει ότι, παρά την ελληνική συγκαταβατικότητα και παθητικότητα, τη χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα στήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, και την απουσία διάθεσης σύγκρουσης σε όλο το φάσμα των συμφερόντων, εν τούτοις η συμπεριφορά της Άγκυρας παραμένει όχι μόνο η ίδια αλλά συνεχώς γίνεται πιο επιθετική και πιο προκλητική. Θεωρούμε ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την υιοθέτηση μιας πολιτικής η οποία να είναι προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελέσματος και όχι στη διαχείριση μίας επώδυνης πραγματικότητας. Και είναι ακριβώς η έλλειψη αποφασιστικότητας και ικανότητας τη δεκαετία του 70 όταν πρωτάρχισε η τουρκική δραστηριότητα στο Αιγαίο για την λήψη δραστικών μέτρων που μας έφερε εδώ που είμαστε σήμερα. Μετά απ’ όλα αυτά θα έλεγα ότι δεν είναι διόλου τυχαίο ότι τις μεγαλύτερες πωλήσεις στα τουρκικά βιβλιοπωλεία σημειώνουν δύο βιβλία που φανερώνουν την ένταση της εθνικιστικής υστερίας: το ένα έχει τον τίτλο «Μεταλλική Καταιγίδα» και περιγράφει μία υποθετική στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ το άλλο είναι το πασίγνωστο «Ο Αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ. Προσπαθώντας να εξηγήσουν το συγκεκριμένο φαινόμενο, τα Keaton ανέφεραν ότι η έξαρση του τουρκικού εθνικισμού έχει τρεις αιτίες: την αμερικανική στήριξη στους Κούρδους του Ιράκ, καθώς θεωρείται (και από την επίσημη κυβέρνηση) ότι μπορεί να οδηγήσει στο διαμελισμό της χώρας, τις διεθνείς πιέσεις για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, και το ρόλο έχουν παίξει και οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, όπου η Άγκυρα πιστεύει ότι έχει κάνει έως τώρα μόνο υποχωρήσεις και δεν έχει λάβει κανένα αντάλλαγμα. Όλα αυτά δείχνουν λένε, ο παλιός «εξωτερικατζής» και οι συνεργάτες του, ότι η Τουρκία έχει μπει σε ένα δύσβατο και σκοτεινό μονοπάτι που οδηγεί στην υιοθέτηση ακραίων πολιτικών απόψεων, την εμφάνιση τάσεων απομονωτισμού και -ενδεχομένως- την περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης της Άγκυρας σε διάφορα κρίσιμα ζητήματα, που αφορούν και τις διμερείς της σχέσεις με την Ελλάδα (διεκδικήσεις στο Αιγαίο, Κυπριακό κ.λ.π.). Ποία η λύση; Δε ξέρω αλλά, τι θα λέγατε για ένα πηδηχτό ζεϊμπέκικο, ένα βαφτίσι, ένα γάμο, κάτι βρε αδελφέ που, εκτός από τις αγορές πολεμικού υλικού, να δείχνει ότι, ηγεσία και λαός είναι αποφασισμένοι να μην αφήσουν τα Σύνορα της Αγάπης να αντικαταστήσουν τα σύνορα στο Αιγαίο.
'Αλλα 'Αρθρα
|
